HOA TRẮNG THÔI CÀI TRÊN ÁO TÍM
Sáng tác: thơ: Kiên Giang, nhạc: Huỳnh Anh
Ca sĩ: Hoàng Oanh
ĐÔI DÒNG VỀ THƠ TRONG CUỘC ĐỜI
Nguyễn Quyết
Bài thơ "Khói trắng" của thi sĩ Kiên Giang - Hà huy Hà; đồng thời ông cũng là tác giả bài thơ "Hoa trắng thôi cài trên áo tím" rất nổi tiếng mà chúng ta đã từng nghe.
Bài thơ "Khói trắng" nhà thơ viết về mẹ mình những tháng ngày cơ cực nuôi ông ăn học rồi đi kháng chiến ở vùng Tây Nam phần. Bài thơ "Hoa trắng thôi cài trên áo tím" ông viết về người yêu, thưở 2 người cùng học chung 1 lớp. Tôi chỉ còn nhớ tên người yêu nhà thơ là...NHIỀU.
Hồi 2 người đi học, ông đã có năng khiếu thơ văn, bà Nhiều thì viết chữ rất đẹp, rồi bà viết thơ ông lên báo tường. Hai người yêu nhau nhưng xa cách vì chiến tranh, vì vậy cuộc tình đẹp bị dang dở.
Trong suốt cuộc đời mình, khi đã có một gia đình đầm ấm, trọn vẹn ông cũng không sao quên được cô bạn học - người yêu cũ... Mãi sau nầy qua tuổi bát tuần, khi nghe bà Nhiều mất, ông đã lặn lội xuống Hậu Giang viếng tang, tưởng nhớ bà.
Kiên Giang còn là bạn thân của thi sĩ Nguyễn Bính. Sau nầy K.G. đã đưa thơ vào sân khấu, kịch nói, cải lương như "Máu nhuộm sân chùa, Sơn nữ Phà ca" v.v... và là soạn giả nhiều tác phẩm thi ca nhạc kịch khác, để lại trong lòng độc giả, khán giả những cảm xúc yêu thương sâu lắng.
[Bài thơ "Hoa trắng thôi cài trên áo tím" có hai văn bản: bản đầu ghi sáng tác tại Bến Tre ngày 14-11-1957, gồm 15 khổ (60 câu), bản thứ hai ghi "Gia Định 28-5-1958" lược bỏ 8 câu và thay đổi một số từ ngữ. Webmaster thêm đoạn nầy]
Sau đây xin giới thiệu bài thơ KHÓI TRẮNG và HOA TRẮNG THÔI CÀI TRÊN ÁO TÍM của thi sĩ Kiên Giang.
KHÓI TRẮNG
(Kính dâng Mẹ của tôi và của bạn với tất cả lòng thương kính)
Hương cau, thơm phức muối sau hè
Thơm ngát mái nhà thơm áo cơm
Con thở trong mùi thơm bát ngát
Thịt da mái tóc quyện mùi thơm.
Nước mắt chảy xuôi tình mẫu tử
Chảy theo nước mắt cuộn mồ hôi
Mẹ đem cái chết làm men sống
Nước mắt một dòng vẫn chảy xuôi.
Nầy thuở ngày xưa thời trẻ dại
Con đau rên xiết mẹ sầu lo
Bán đôi bông cưới mua thang thuốc
Mua bánh tai heo giấy học trò.
Đêm nào con khóc đòi ru ngủ
Mẹ thức mỏi mòn nhịp võng đưa
Con lạnh nằm khoanh, lòng mẹ ấm
Mẹ ơi! Con lớn giữa niềm ru.
Nhớ ngày mẹ ốm nằm trong xó
Chiếu lạnh ủ không ấm vóc gầy
Đau đớn không hề rên xiết khẽ
Sợ con nghe tiếng, mà buồn lây.
Nói làm sao hết, mẹ hiền ơi!
Công đức niềm đau lẫn tiếng cười
Mẹ lấy bụi đời, làm phấn sáp
Che dù trời nắng nổi mưa rơi.
Nhớ mùa cau trầu, trong vườn cũ
Mẹ quét lá vàng ủ lấy phân
Khói trắng lên trời như tóc bạc
Con ngỡ khói tóc quyện mấy tầng.
Chiều nay dừng gót trên bờ biển
Nhìn sóng bạc đầu mây trắng trôi
Con ngỡ khói buồn thay tóc mẹ
Tìm con lạc bước giữa đường đời.
Mai mốt con về thăm xóm mẹ
Thăm mùa cau trổ bóng làng xưa
Để nhìn nghe lại trong hiu quạnh
Tiếng hát ngày xưa nhịp võng đưa.
Con sẽ kính dâng bên gối mẹ
Gói trà hào, gói bánh tai heo
Hương cau quyện lại hai màu tóc
Nước mắt đoàn viên ấm xóm nghèo.
13/6/1961
HOA TRẮNG THÔI CÀI TRÊN ÁO TÍM
(Tâm tình người trai ngoại đạo đối với cô gái có đạo)
Lâu quá không về thăm xóm đạo
Từ ngày binh lửa xoá không gian
Khói bom che lấp chân trời cũ
Che cả người thương, nóc giáo đường.
Mười năm trước em còn đi học
Áo tím điểm tô đời nữ sinh
Hoa trắng cài duyên trên áo tím
Em là cô gái tuổi băng trinh.
Trường anh ngó mặt giáo đường
Gác chuông thương nhớ lầu chuông
U buồn thay! chuông nhạc đạo
Rộn rã thay! chuông nhà trường.
Lần lữa anh ghiền nghe tiếng chuông
Làm thơ sầu mộng dệt tình thương
Để nghe khe khẽ lời em nguyện
Thơ thẩn chờ em trước thánh đường.
Mỗi lần tan lễ chuông ngừng đổ
Hai bóng cùng đi một lối về
E lệ, em cầu kinh nho nhỏ
Thẹn thuồng, anh đứng lại không đi.
Sau mười năm lẻ, anh thôi học
Nức nở chuông trường buổi biệt ly
Rộn rã từng hồi chuông xóm đạo
Tiễn nàng áo tím bước vu quy.
Anh nhìn áo cưới mà anh ngỡ
Chiếc áo tang liệm khối tuyệt tình
- Hoa trắng thôi cài trên áo tím
Thôi còn đâu nữa tuổi băng trinh.
Em lên xe cưới về quê chồng
Dù cách đò ngang cách mấy sông
Anh vẫn yêu em người áo tím
Nên tình thơ ủ kín trong lòng.
Từ lúc giặc ruồng vô xóm đạo
Anh làm chiến sĩ giữ quê hương
Giữ màu áo tím, người yêu cũ
Giữ cả lầu chuông, nóc giáo đường.
Mặc dù em chẳng còn xem lễ
Ở giáo đường u tịch chốn xưa
Anh vẫn giữ lầu chuông gác thánh
Nghe chuông truy niệm mối tình thơ.
Màu gạch nhà thờ còn đỏ thắm
Như tình nồng thắm thuở ban đầu
Nhưng rồi sau chuyến vu quy ấy
Áo tím nàng thơ đã nhạt màu.
Ba năm sau chiếc xe hoa cũ
Chở áo tím về trong áo quan
Chuông đạo ngân vang hồi vĩnh biệt
Khi anh ngồi kết vòng hoa tang.
Anh kết vòng hoa màu trắng lạnh
Từng cài trên áo tím ngây thơ
Hôm nay vẫn đoá hoa màu trắng
Anh kết tình tang gởi xuống mồ.
Lâu quá không về thăm xóm đạo
Không còn đứng nép ở lầu chuông
Những khi chuông đổ anh liên tưởng
Người cũ cầu kinh giữa giáo đường.
"Lạy Chúa! con là người ngoại đạo
Nhưng tin có Chúa ngự trên trời
Trong lòng con, giữa màu hoa trắng
Cứu rỗi linh hồn con, Chúa ơi!"
Bến Tre, 14-11-1957
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Anh Bằng phổ nhạc thành bài hát cùng tên.
Nguồn: Hoa trắng thôi cài trên áo tím, Phù Sa xuất bản, 1962.
Pleiku, 02/10/2021
Nguyễn Quyết.
(Trích từ trang facebook của tác giả).
* * *
Xem bài cùng chủ đề, click vào đây
Nghe thêm trên trang Nhạc, click vào đây
Trở về Homepage www.nuiansongtra.com