Hôn nhân được người ta hiểu như mối liên hệ sống chung hợp pháp giữa hai người nam nư, có tính chất ổn định lâu dài. Tùy theo những nguyên tắc và phong tục tập quán của những nhóm người khác nhau trong xã hội, hôn nhân cũng có nhiều hình thức khác biệt.
Theo nguyên tắc, định nghĩa hôn nhân còn bao gồm những luật lệ chính thức, và những chủ thuyết tôn giáo. Thí dụ, một đôi nam nữ để được kết hôn cần phải có đủ tuổi tối thiểu luật định, và đối với người tín đồ đạo Thiên Chúa, hôn lễ tôn giáo phải được nhà thờ chứng giám.
Trong các nước kỹ nghệ phương Tây, mặc dù có nhiều khác biệt về văn hóa và xã hội, nhưng hầu hết những hôn nhân vẫn có một số đặc tính chung. Thí dụ, một đôi nam nữ được kết hôn, với hy vọng cùng nhau để được chia xẻ trách nhiệm kinh tế, có sinh hoạt tình ái chỉ với người phối ngẫu của họ, để sinh đẻ, và nuôi dưỡng con trẻ nên người.
Riêng tại Hoa Kỳ, luật về hôn nhân đã có nhiều thay đổi, trong khi những tập tục xã hội địa phương vẫn còn chưa thích nghi kịp thời. Vào 1967, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã công bố những luật về hôn nhân dị chủng tộc (miscegenation laws), ngăn cấm những cuộc hôn nhân giữa các chủng tộc khác nhau (interracial marriages), vì trái với hiến pháp (unconstitutional). Theo những tập tục địa phương, nhiều nhóm người khác nhau trong xã hội cũng không chấp nhận những cuộc hôn nhân giữa các chủng tộc khác nhau (interracial marriages).
Thông thường, hôn nhân có hai hình thức như sau:
- Hôn nhân nghi lễ (ceremonial marriage), trong đó, đôi nam nữ phải tuân hành những thủ tục pháp lý do tiểu bang ấn định như: đóng lệ phí cho giấy phép kết hôn, nam nữ phải được thử máu, và được chuẩn nhận bởi viên chức hộ tịch có thẩm quyền.
- Trái lại, hôn nhân không nghi lễ (non-ceremonial marriage) do đôi nam nữ tự nguyện thành lập một cuộc sống chung với nhau (cohabitation) như vợ chồng, mà họ không phải theo thủ tục pháp lý. Những hôn nhân không qua nghi lễ đã được chấp nhận trong mười bốn (14) tiểu bang Hoa Kỳ và District of Columbia.
Trong cả hai loại hôn nhân này, nam và nữ cần phải có tuổi luật định tối thiểu, và họ chỉ được phép kết hôn với một người phối ngẫu hợp pháp mà thôi; có nghĩa là mỗi người không được song hôn (bigamy). Dù sao đi nữa, hôn nhân nghi lễ vẫn mang lại nhiều lợi thế hơn (như quyền lợi về sức khỏe, sự tán thành của xã hội, ...).
Trái lại, khi mối liên hệ sống chung của hôn nhân không nghi lễ bị tan vỡ, những vấn đề pháp lý có thể có nhiều phức tạp (mặc dù hôn nhân của họ vẫn được xem hợp pháp), kể cả quyền thừa kế di sản của đứa con, và trách nhiệm của người cha trả tiền cấp dưỡng cho các con./.
VŨ ĐỨC Âu Vĩnh Hiền.