Giữa nam và nữ, việc hiểu biết để có khả năng sống hòa hợp an vui với nhau là một phần quan trọng trong đời sống con người. Hơn nữa, đối với tuổi thanh niên, việc tìm hiểu giữa nam nữ là một nhu cầu thiết yếu không thể thiếu được, trong giai đoạn chuẩn bị vào đời. Bởi vì cả hai phái đóng những vai trò quan trọng khác nhau trong đời sống.
Về phương diện tâm lý, để trở nên một người đàn ông, người con trai phải học tập để cảm tưởng như một người đàn ông, suy nghĩ như đàn ông, và hành động như đàn ông. Một phần của những sự việc này đã đưa đến những kinh nghiệm trái ngược, giữa chính họ và những người bạn gái. Một phần khác cũng nằm trong kinh nghiệm của nam giới về việc thu hút và hội nhập đối với người bạn gái. Tương tự như thế với người con gái, những kinh nghiệm lành mạnh về bạn trai có thể nâng cao sự phát triển nữ tính của họ.
Vào tuổi trưởng thành, việc hội nhập giữa hai phái nam nữ thường diễn tiến trong những việc như: hẹn hò trai gái, hôn nhân, việc làm, và trong tất cả những loại dịch vụ xã hội khác,... Thật ra, những việc hội nhập như thế là yếu tố lành mạnh trong đời sống của con người.
Thông thường, giữa phái tính nam và nữ, có sự khác biệt về tâm lý cũng như thể chất. Hơn nữa, người ta nên hiểu rằng những khác biệt tâm lý không chỉ phát xuất từ những khác biệt về sự cấu tạo thể chất; mà còn đến từ những ảnh hưởng khác biệt, về đời sống văn hóa, và nguyện vọng của con người.
Do đó, việc tìm hiểu người bạn khác phái là việc làm phức tạp, người ta không thể có một nguyên tắc hướng dẫn cố định, mà chỉ đưa ra một số đề nghị tương đối. Thí dụ; người con trai, dường như có khuynh hướng, chú ý nhiều hơn về những môn thể thao, năng hoạt động và mạo hiểm, nghiêng nhiều về hành động hơn là cảm giác; họ xét sự việc nghiêng nhiều về lý trí hơn tình cảm, và thực tế hơn là lý tưởng; họ ít tùy thuộc vào những phản ứng xúc cảm; cũng như, họ ít chú ý đến những lý do, và tư tưởng thầm kín của người khác.
Trái lại, người con gái chú ý nhiều hơn về những chi tiết nhỏ, trong việc trang trí, sự tế nhị trong những mối liên hệ gia đình; phái nữ thích người khác chú ý đến sự xuất hiện bề ngoài của mình; họ hiểu biết nhu cầu làm vui lòng người khác, và biết khôn khéo trong việc cư xử với con người; họ chú ý nhiều đến những phản ứng cảm xúc, và đời sống của họ nặng nhiều về tình cảm hơn lý trí.
Ngoài ra, để thu hút sự chú ý của người khác phái, các nhà tâm lý học đã đưa ra một số nhận xét đề nghị như sau: Thí dụ, người gái có chiều hướng thích người trai có những đặc tính về nam tính, tính chỉ huy, sự tế nhị trong cảm tưởng và hành vi, sự thông cảm những quan điểm của người gái, và dễ sống hòa hợp với họ.
Trái lại, người trai thích những đặc tính của người gái như: có nữ tính, thể hiện lòng khâm phục đối với họ, và biết cách làm cho người trai có cảm giác quan trọng đối với người gái, có năng khiếu trong việc đóng vai trò người nữ trong đời sống, tính hiền lành, sự hiểu biết, và dễ sống hòa thuận với người trai.
Thông thường, với tất cả những liên hệ cá nhân, việc hẹn hò gặp gỡ giữa nam nữ có nhiều vấn đề của nó. Có những cuộc hẹn gặp nhau bất ngờ, không được dự trù trước. Có những cuộc hẹn hò với lý do, thời gian, và địa điểm được biết trước; đôi khi, cũng cần có sự chuẩn bị để làm những gì trong ngày hẹn gặp.
Do đó, những cuộc ước hẹn với người khác phái có nhiều mục đích khác nhau. Ngoài mục đích có được thời gian vui vẻ, thoải mái bên nhau, nó còn giúp cho nam nữ có những mục đích khác như: tạo kinh nghiệm trong vai trò trưởng thành cho nam và nữ; giúp phát triển năng khiếu trong việc sống hòa hợp với người khác phái; giúp nam nữ từ từ làm quen xử lý sự việc trong tình trạng bị làm mê đắm; giúp nam nữ học tập phán đoán đối tượng, ngay trong khi có liên hệ tình cảm với họ; giúp nam nữ học tập hòa giải khi có những mối bất đồng; và giúp nam nữ trong việc chọn lựa người kết hôn thích hợp với nhau,...
Hơn nữa, những cuộc hẹn hò trai gái thường được dùng để nới rộng những mối quan tâm, và sự hiểu biết lẫn nhau giữa nam nữ. Cho nên, một số người cho rằng để có lợi thế tiến đến sự lựa chọn người kết hôn thích hợp bền lâu, việc làm quen với nhiều mẫu loại bạn khác phái cũng là một việc làm cần thiết và thực tế. Tuy nhiên, vì kinh nghiệm sống, và năng khiếu xã giao của người trẻ có giới hạn, việc có nhiều bạn khác phái có thể là một sự khó khăn cho họ. Trong khi họ có thể cảm thấy dễ dàng hơn, chỉ với một người bạn khác phái tương đắc mà thôi.
Trong lúc giao du với bạn khác phái, mức độ thân mật không giới hạn là một vấn đề nguy hiểm nhất cho người trẻ. Do đó, bạn trẻ nên tìm hiểu về câu hỏi như: -Tại sao mức độ thân mật không giới hạn lại có vấn đề? Và việc quan tâm đến một số sự kiện của vấn đề? Được như thế, bạn trẻ sẽ có những thái độ an toàn và thiết thực hơn, đối với việc thân mật trai gái.
Mức độ thân mật không giới hạn được xem là một vấn đề; bởi vì, sự trưởng thành phôi thai của người trẻ, về các phương diện tình cảm, xã hội, và kinh tế, không được xảy ra trong cùng một lúc với sự trưởng thành thể chất. Hơn nữa, vì đời sống văn hóa của chúng ta chịu quá nhiều áp lực về sự cám dỗ tình dục. Mặc dù sự thu hút của người khác phái là tính tự nhiên và lành mạnh, nhưng trên nhiều khía cạnh cuộc sống, tình cảm con người có thể không kềm chế được, và dễ đưa đến những sự việc đáng tiếc có thể xảy ra.
Để giúp việc hòa hợp và thích nghi với bạn khác phái, bạn trẻ nên quan tâm đến một số sự kiện sau đây:
1- Trong đời sống con người, những cảm giác mạnh và xúc cảm của con người cần phải được kiểm soát, và kềm chế. Vì chúng có thể khiến chúng ta trở nên mù quáng và gây nên những hành động tiêu cực có hại.
2- Theo các nhà tâm lý học, mặc dù việc kiểm soát những cảm xúc để tránh sự tổn thương là việc cần thiết, nhưng những lý do và cách thức của việc kiểm soát, đôi khi, đã đưa đến những hậu quả tiêu cực khác nhau cho con người.
3- Những yếu tố thiết yếu cho một hôn nhân tốt đẹp là tình yêu, sự tương hợp, tính trưởng thành, lòng thành tâm thiện ý cùng nhau làm việc để cải thiện những tương quan.
4- Sự thân mật tình dục trước khi hôn nhân sẽ không bảo đảm cho một hôn nhân tốt đẹp, và nó có thể gây tai hại không thể đánh giá được. Ngoài ra, sự thân mật tình dục có thể mang đến vấn đề về bệnh phong tình hoa liễu, gây hại cho sức khỏe của đôi bên.
5- Hôn nhân không chỉ có mục đích phục vụ cho cá nhân, mà còn cho xã hội trên nghĩa rộng lớn của nó. Vì vậy, mỗi bạn trẻ nên hiểu rằng những quy tắc của xã hội đều có những mục đích nhằm phục vụ lợi ích chính đáng cho con người.
Nói chung, việc tìm hiểu tâm lý khác biệt giữa nam nữ, tuy là một vấn đề phức tạp, nhưng nó có nhiều ích lợi trong việc cư xử hàng ngày, giữa hai phái nam nữ ở mọi lứa tuổi, nhằm mang đến đời sống hòa hợp, an vui từ trong gia đình, đến ngoài cộng đồng xã hội con người.
Riêng những bạn trẻ, ở vào giai đoạn chuẩn bị vào đời, lớp tuổi đang trưởng thành, hai phái nam nữ sẽ đóng những vai trò quan trọng, trong đời sống tương lai của gia đình và xã hội. Cho nên, việc tìm hiểu tâm lý khác biệt giữa nam nữ là nhu cầu thiết yếu, không thể thiếu được. Những điểm sơ lược nêu trên chỉ là việc gợi ý căn bản, để giúp cho người bạn trẻ dùng làm điểm khởi đầu, trong việc học tập và nghiên cứu, tùy theo hoàn cảnh, thời gian, và không gian của riêng mỗi người./.
VŨ ĐỨC Âu Vĩnh Hiền.