Thập Nhị Liên Hoàn Khúc

(12 bài thơ khóc Trương Công Định của Nguyễn Đình Chiểu)


KHÓC TRƯƠNG CÔNG ĐỊNH

1.

Trong Nam tên họ nổi như cồn
Mấy trận Gò Công nức tiếng đồn
Dấu đạn còn rêm tàu Bạch quỷ
Hơi gươm thêm rạng vẻ Huỳnh môn
Ngọn cờ ứng nghĩa trời chưa bẻ
Quả ấn bình Tây đất vội chôn
Nỡ khiến anh hùng rơi giọt lụy
Lâm dâm ba chữ điếu linh hồn

2.

Linh hồn nay đã thác theo thần
Sáu tỉnh còn noi dấu Tướng quân
Mực sớ lãnh binh mờ mắt giặc
Son bằng ứng nghĩa thấm lòng dân
Giúp đời dốc trọn ơn nam tử
Ngay chúa nào lo tiếng nghịch thần
Ốc ngỡ tướng tinh rày tỏ mặt
Giúp xong nhà nước buổi gian truân

3.

Gian truân kể xiết bấy nhiêu lần
Vì nước đành trao một tấm thân
Nghe chốn Lý Nhân người sảng sốt
Nhìn cồn Đa Phước cảnh bâng khuâng
Bát cơm Kê Lữ chi sờn buổi
Mảnh áo Mông Nhung chẳng nệ phần
Chí dốc ra tay nâng vạc ngả
Trước sau cho trọn chữ quân thần

4.

Quân thần còn gánh nặng hai vai
Lỡ dở công trình hệ bởi ai
Trăm đám mộ binh vầy lớn nhỏ
Một gò cô lũy chống hôm mai
Lương tiền nhà ruộng ba mùa trước
Thuốc đạn ghe buôn bốn biển ngoài
May rủi phải chăng trời cũng biết
Một tay chóng chỏi mấy năm dài

5.

Năm dài những mảng ngóng tin vua
Nhìn nhẵn thầm loan lẽ đặng thua
U, Kế năm hằng còn chỗ đoái
Ngô, Tôn trăm chước đợi ngày đưa
Bày lòng thần tử vài lời sớ
Giữ mối giang sơn mấy điệu bùa
Phải đặng tuổi trời cho mượn số
Cuộc này ngày vậy có phân bua

6.

Phân bua trời đất biết cho lòng
Công việc đâu đâu cũng muốn xong
Cám nỗi nhà nghiêng mong chống cột
Nài bao bóng xế luống day đồng
Đồng Nai, Chợ Mỹ lo nhiều phía
Bến Nghé, Sài Gòn kể mấy đông
Dẫu biết dùng binh nhờ đất hiểm
Chẳng đành xa bỏ cõi Gò Công

7.

Gò Công binh giáp ngó ràng ràng
Đoái Bắc trông Nam luống thở than
Trên trại Đồng Đồn huê khóc chủ
Dưới vàm Bao Ngược sóng kêu oan
Mây đằng truông Cốc đường hoang vắng
Trăng xế gò Rùa tiếng đẩu tan
Mấy dặm non sông đều xửng vửng
Nạn dân ách nước dễ ai toan

8.

Ai toan cho thấu mấy trời sâu
Sự thế ôi thôi đã lắc đầu
Giặc cỏ om sòm mưa lại nhóm
Binh sương lác đác nắng liền thâu
Cờ lau đã xếp trên Giồng Cát
Trống sống còn gầm dưới Cửa Khâu
Cảnh ấy những mơ người ấy lại
Hội này nào thấy Tướng quân đâu ?

9.

Tướng quân đâu hỡi có hay chăng ?
Sáu ải cơ đồ nửa đã ngăn
Cám nỗi kiến ong ra sức dẹp
Quản bao sâu mọt chịu lời nhăn
Đá kêu rêu mọc bia Dương Nghiệp
Cỏ úa hoa tàn mã Lý Lăng
Thôi vậy thì vầy thôi cũng vậy
Anh hùng đến thế để ai giằng

10.

Để ai giằng thúc lối sau này
Trời hỡi chưa cho vội đánh Tây
Thà buổi Trường sa da ngựa bọc
Khỏi nơi Đạo chích tiếng muông rầy
Lục lâm mấy chặng huê sầu bạn
Thủy Hử vì đâu nhạn lẻ bầy
Hay vậy cõi biên dừng vó ký
Gáu nương chờ vận có đâu vầy

11.

Đâu vầy sấm chớp nổ thình lình
Gió hạc thêm buồn mấy đạo binh
Ngựa trạm xăng văng miền Bắc khuyết
Xe nhung ngơ ngẩn cõi Tây Minh
Bài văn phá lỗ cờ chưa tế
Tấm bảng phong thần gió đã kinh
Trong cuộc còn nhiều trang tướng tá
Lời nguyền trung nghĩa há làm thinh

12.

Làm thinh hổ đứng giữa hai ngôi
Nếm mật từ đây khó nỗi ngồi
Mũi giáo Thi Toàn đừng để sét
Lưỡi gươm Dự Nhượng phải toan giồi
Đánh Kim chi sá thằng Lưu Dự
Giúp Tống xin phò gã Nhạc Lôi
Ủng hộ nước Nam về một mối
Ngàn năm miếu tặng rạng công tôi

Nguyễn Đình Chiểu