Anh - nhà thơ Phương Đình, bắt đầu làm thơ cách đây hơn 60 năm. Chị - nhà thơ Liên Phương, hẳn làm thơ cũng đã lâu rồi. Thế nhưng, tôi chỉ mới được đọc thơ của anh chị hơn mươi năm nay, kể từ ngày chúng tôi cùng định cư tại Hoa Kỳ cuối năm 1994 và cả ba chúng tôi cùng đã cộng tác với mấy tờ báo Xuân của các hội Quảng Ngãi trên miền đất tạm dung nầy. Và kể từ đó, tôi được đọc thật nhiều thơ của anh và chị – những vần thơ ăm ắp tình người, bàng bạc tình quê, mênh mang tình non nước.

Dòng thơ của Phương Đình thật tình tứ và bay bướm.

Tình tứ và bay bướm ngay từ thuở anh còn là một gã thư sinh hồn đầy mơ mộng:

Dăm cô gái tựa cổng làng
Lim dim đôi mắt mơ màng...xa xăm...
Riêng tôi lòng bỗng cô đơn,
Dường như đã có tơ vương một người...
(Hè về, 1946)

Tình tứ và bay bướm ngay cả sau khi anh đã phải nhiều phen vật lộn với bao nhiêu hệ luỵ của cuộc đời và đang từ từ bước vào lứa tuổi “thất thập cổ lai hi”:

Đời đẹp lắm! Và Thơ là diễm tuyệt!
Bạn đời ơi! Tình còn đẹp như Thơ!
(Bốn lăm năm Tình đẹp như Thơ, 1996)

Tình tứ và bay bướm không phải chỉ để viết những vần thơ tình diễm lệ dành riêng cho người vợ yêu quý thuỷ chung của anh – chị Liên Phương:

Trăng nhà em sáng lắm,
Nước sông mình trong ghê!
Bên cầu tre sánh bước,
Ta đi dưới trăng thề...
(Bài thơ 5 chữ gởi về em)

mà còn tình tứ và bay bướm trong cả những vần thơ ca ngợi quê hương, một quê hương đầy thơ mộng và hiền hoà:

Làng tôi đó nằm yên nghe sóng vỗ,
Bên những hàng dừa cao ngất trời xanh.
Có những cô thôn nữ hiền lành,
Suối tóc chảy dài
Trên bờ vai khép nép,
Có những đứa em xinh
Chiều chiều vang lên giọng hát...
(Nắng chiều đẹp mãi quê em)

Một quê hương tình nghĩa ngút ngàn đã hơn một lần tiễn bước chân người lãng du trong niềm thương nhớ khôn nguôi hay chính hồn lãng tử đã ngậm ngùi khi phải rời xa mảnh đất quê hương mà mình hằng yêu dấu:

Trời Quảng Ngãi vấn vương niềm thương nhớ,
Bóng đỉnh Ấn nghiêng dòng xanh nức nở,
Bến Trà giang sóng nước ngại ngùng trôi.
(Nhớ buổi lâm hành)

Tình tứ và bay bướm ngay cả trong những vần thơ ngợi ca tinh thần chiến đấu oai hùng của người chiến sĩ ngày đêm bảo vệ mảnh giang sơn yêu quý miền Nam:

Trăng ngủ lâu rồi
Đồn vắng mờ sương
Cầm súng chặt trong tay
Lắng theo từng bóng địch
Đồn biên giới mơ màng tĩnh mịch...
(Nắng chiều đẹp mãi quê em)

trong niềm hân hoan, rộn rã khôn cùng:

Ta về đây trong Mùa Hoa Chiến Thắng,
Chiếm lại Cổ Thành, giành lại La Vang.
Cờ ta bay trong chiều Thu rợp nắng,
Xác thù phơi trên gạch ngói điêu tàn.
(Bích La, chào em)

Dòng thơ của Liên Phương thì thật thà và chân chất – cái thật thà chân chất của người phụ nữ Việt Nam hài hoà và dung dị, qua những vần thơ đầy ắp nỗi nhớ thương: nhớ “bụi tre già nghiêng bóng cạnh bờ ao”, nhớ “làn khói thổi cơm chiều viền mái rạ”, nhớ “tiếng võng đưa kẽo kẹt buổi trưa Hè” và còn nhiều, nhiều nữa những hình ảnh thân thương:

Xa mẹ cha vắng hôm sớm tuổi già,
Không gần con tâm sự, cháu ê a,
Xót bè bạn, bà con còn lận đận...
(Quê hương...niềm nhớ)

Với chị, thơ là để giãi bày những tâm tình thân thiết nhất, riêng tư nhất. Chỉ đọc nhan đề của mỗi bài thơ, chúng ta cũng đã thấy được những tâm tình thân thiết riêng tư đó (Lời ru của mẹ, Mừng cháu ngoại, Kính chúc mừng cậu mợ, Nhớ mẹ hiền, Kỷ niệm thành hôn...)

Thơ của chị là những tiếng lòng thầm thì tỉ tê, nhẹ nhàng mà tha thiết đến nao lòng.

Chị thầm thì tỉ tê với mảnh đất quê hương ngàn đời yêu dấu:

Tôi yêu Quảng Ngãi thiết tha,
Tôi yêu núi Ấn, sông Trà mến thương...
(Tôi yêu)

Chị thầm thì tỉ tê với bằng hữu một thời chia ngọt sẻ bùi mà nay đã phương trời cách biệt:

Nhận thơ bạn gởi mình thêm nhớ,
Nhớ làng, nhớ nước, nhớ quê ta.
Đất Việt, trời Tây dù cách biệt,
Mộng ước tao phùng mãi thiết tha!
(Nửa vòng trái đất)

Chị thầm thỉ tỉ tê với cha mẹ già bên kia bờ đại dương đang từng phút từng giờ ngóng chờ tin con, tin cháu:

Xa xôi con gởi mấy lời
Kính chúc cậu mợ sống đời trăm năm,
Chờ ngày con trở về thăm
Cầm tay cậu mợ chứa chan lệ mừng
(Kính chúc mừng cậu mợ)

Chị thầm thì tỉ tê ngay cả khi hai đấng sinh thành đã dìu nhau về cõi vĩnh hằng:

Cha mỗi ngày một yếu
Ngày Báo Hiếu còn xa.
Áo chưa cài hai hoa,
Sao cha đành vĩnh biệt?!
Mẹ buồn phiền thương tiếc,
Rồi vội vã theo cha.
Mùa Báo Hiếu còn xa,
Áo con cài hoa trắng!
(Mùa Báo Hiếu)

Chị thầm thì tỉ tê với đứa cháu ngoại còn ở quê nhà sắp sửa lên xe hoa về nhà chồng:

Thiệp hồng bà nhận trên tay,
Mừng hôn lễ cháu một ngày Đông sang.
. . . . .
Dù cho dâu bể đổi dời,
Chúc Tâm+Trâm đến trọn đời...còn yêu!
(Cho nhau)

Chị thầm thỉ tỉ tê với những người con yêu quý vì hoàn cảnh riêng tư phải ở lại quê nhà:

Mẹ gởi về mấy vần thơ êm ả,
Như ru con quên sóng giò cuộc đời...
(Có những món quà)

Chị thầm thì tỉ tê ngay cả với người con trai yêu dấu đã vĩnh viễn ra đi không một lời giã biệt:

Tôi đan áo len màu xanh nước biển,
Như sóng nhấp nhô xanh biếc đại dương,
Gởi cho con với tất cả tình thương,
Áo chưa mặc theo con vào lòng đất!
(Những sợi len màu 3)

Và đã nhiều lần, thật nhiều lần, trong từng hoàn cảnh, chị thầm thì tỉ tê với anh, người chồng yêu quý, người tình trăm năm của chị:

Sao anh không về giữa đêm trừ tịch,
Nơi chiến trường anh có biết Xuân sang?
. . . . .
Xuân “đoàn tụ” (!) anh về đêm trừ tịch,
Mái tóc năm xưa nay đã đổi màu.
Người bơ phờ, mặt hốc hác xanh xao...
(Có những đêm trừ tịch)

Và trong những ngày tháng còn lại của cuộc đời, được tưới tẩm trong nguồn đạo pháp nhiệm mầu của Đức Phật từ bi, chị (và dĩ nhiên cả anh nữa) đã hằng đêm thầm thì tỉ tê với Đức Từ Phụ, vị cha lành của muôn loại chúng sinh:

Rồi từ đó, con thấy lòng thanh thản,
Lời kệ kinh vơi bớt nỗi u phiền.
Tiếng mõ, hồi chuông mầu nhiệm vô biên,
Con bừng tỉnh sau tháng ngày mê muội...
(Kỷ niệm 7 năm ngày Quy y)

Tuy thơ của chị không đều tay như thơ của anh, nhưng trong thơ chị chúng ta cũng bắt gặp những vần thơ thật dễ thương, có thể xem như những vần thơ xuất thần tuyệt diệu:

Ngày đoàn tụ, Cậu cho con ly rượu:
Uống đi con! Để từ giã lên đường!...”
Ly rượu đầy chan chứa cả tình thương,
Rượu tạm biệt mà trở thành vĩnh biệt!
(Ly rượu cuối cùng)

Tâm tình gởi gắm đầy trang giấy,
Mà chở không cùng mấy nỗi đau.
. . . . .
Ta là chiếc lá rơi theo gió,
Nước cuốn trôi xa vẫn nhớ nguồn.
(Có những vần thơ)

Lời kinh câu kệ lắng nghe
Là mưa Pháp tưới bồ-đề hạt tâm!
(Biết ơn Thầy)

Giờ đây, Anh, nhà thơ Phương Đình, đã bước qua ngưỡng cửa “bát tuần”. Và Chị, nhà thơ Liên Phương, sắp bước vào ngưỡng cửa “tám mươi”. Ngót 60 năm một cuộc tình gắn bó thuỷ chung cho dù cuộc đời có nhiều thăng trầm dâu bể!

Đậm Đà Tình Quê chính là đậm đà mối tình thuỷ chung như nhất đó của Phương Đình – Liên Phương mà tôi xin được gọi một cách thật trìu mến: Đôi Tình Nhân Đầu Bạc như trong lời thơ rất đỗi chung tình của chị:

Thuỷ chung yêu đến bạc đầu,
Bây giờ tóc dẫu đổi màu...càng yêu.
Tình mình đẹp biết bao nhiêu!
(Kỷ niệm thành hôn...)

Los Angeles, ngày 06 tháng 4 năm 2009
ĐÀO ĐỨC NHUẬN