Chuồng ngục tối om, kìa bốn xó
Bốn thằng bơ vơ như bốn chó!
Chẳng được nói năng, chẳng được cười,
Hai chân chồm hổm, ngồi co ró.
Lưng rít mồ hôi không dám cọ
Ngứa ngáy tay chân không rạy rọ
Rệp bò lên cổ, leo lên đầu,
Muỗi bay khiêu vũ, kêu ó ó.
Một tên lính Nhật ngồi ngay đó
Nét mặt hầm hầm, tròn mắt lõ!
Đem chiếc gươm dài, cầm roi da
Thỉnh thoảng quất lên bốn đầu sỏ.
Hắn uống rượu gì màu đỏ đỏ
Như uống máu tươi trong cái sọ?
Kìa nó gật gù, đầu ngả nghiêng,
Máu nhểu quanh môi từng giọt nhỏ!
Hai mắt đỏ hoe xoay tròn, ngó
Thằng tù lim dim trong một xó,
Hắn sả ba roi trên đỉnh đầu,
Thằng tù rụt vai, mặt mếu mó!
Một thằng tù khác ngồi nhăn nhó,
Tay run cầm cập, răng gõ mõ,
Sốt rét lên cơn không dám nằm,
Đầu cúi lạy...lạy...như xin xỏ.
Thằng tù thứ ba ngồi nhóc mỏ,
Da mặt xanh lè, mắt tho lỏ
Hắn bị tra điện hồi đầu hôm,
Giờ như cái xác con ma xó!
Thằng tôi chờ chết ngồi co ró,
Làm thơ âm thầm lấy vần chó.
Bỗng một chó Nhật vừa đi qua,
Đứng ngoài song sắt trố mắt ngó.
Nó nhìn thằng tôi, tôi nhìn nó,
Thông cảm nhìn nhau hai đứa chó!
Bỗng dưng tôi cười hô! hố! hố!
Nó cũng vẫy đuôi cười hó! hó!
Tên lính Nhật hoàng la xí xó,
Đạp giày lên lưng xua đuổi nó,
Rồi quật roi da lên đầu tôi
Ào ào, ạt ạt như Thần gió!
Chó Nhật ẳng ẳng chạy gần đó,
Quay lại vẫy đuôi đứng lấp ló,
Rồi tôi nhìn nó, nó nhìn tôi,
Thông cảm cùng nhau hai đứa chó!
Hà Nội mừng xuân năm Nhâm Ngọ,
Pháo nổ tưng bừng, đèn sáng tỏ,
Chó Nhật vẫy đuôi chờ tôi ngâm
Dăm chục câu thơ mùng kiếp chó!
Ôi tôi ôi, tôi ôi là tôi!
Ôi chó ôi, chó ôi là chó!
Nguyễn Vỹ
(Trong tập thơ Hoang Vu, 1962)