Tháng Chạp, giữa miền Trung, đã vơi đi những ngày bão lũ; gió Bấc hụt hơi, mưa dầm ngắc ngứ; đất trời chuyển sang ngày nắng ấm, gió Đông.

Ngoài đồng, ruộng còn xăm xắp nước; gốc rạ trơ lại từ vụ mùa tháng Tám, ẩm mục, ngậm bùn, phả vào không gian mùi chua nồng, ngai ngái.

Nắng ngọt dần, hàng cau khẽ khàng hé bẹ, rung rinh hoa trắng. Trăng thượng tuần dìu dịu, hương cau theo gió trôi nhẹ khắp đường quê.

Tháng Chạp, ruộng chân cao ráo đất, đồng mía ngã xanh vàng để vào mùa thu hoạch: chòi mía nhỏm giữa đồng, vai trâu cần cù quay che, thợ lò nhồi sào, nổi lửa. Chiều thanh bình, hương đường, hương mật, gởi ngọt ngào tình đất cho tha thiết xanh trời.

Sống với làng, chăn trâu, bắt ốc, ngửa cổ tu từng ực gáo chè hai mật mía, ngày ngày hít thở mùi hương cau, mùi đường đường, mùi rạ, anh hồn nhiên xem đấy là thứ của đời, của làng, của anh, quên để ý mùi hoa cau thấm vào gió khi nào; chẳng biết mình đã chia của đất trời hương đường, hương mật; vô tư đi giữa ngai ngái, chua chua mùi rạ, mùi bùn.

Rồi anh lớn lên, rồi anh xa làng. Bất chợt trong giấc ngủ chập chờn, bất chợt trong chiều tha hương quạnh quẽ, anh bỗng nhận ra, gần lắm, đâu đây, vấn vương mùi hương thân thiết, ngọt ngào: Mùi hương đường? Mùi hoa cau? Mùa rạ ẩm? Trong nổi nhớ nao lòng, anh chẳng thể nào gọi được thành tên.

Vùi đầu trong đôi bàn tay, anh nhớ giọng bà ngoại hát ru em gái, nhớ mẹ bên bếp lửa hồng ngày đông tháng giá, nhớ đám bạn ấu thơ tranh nhau con cá thia, con chim sẻ; nhớ làng...

Làng!
Làng!

Anh gọi tên làng, gọi tên bến sông, gọi tên cô bé giấu bạn bè dúi vào tay anh trái me chua.

Và anh gọi cái mùi nhớ kia là “mùi làng”.

Và anh biết cái mùi ấy đã vận vào anh, theo anh đi suốt cuộc đời!...

Lê Hồng Khánh


Xem các Bài khác cùng tác giả tại đây
Trở về Webpage www.nuiansongtra.net