Để nhớ lại một thời với Trường Trung Học Lê Trung Đình - Quảng Ngãi.

Vào thập niên 70 của thế kỷ trước (thế kỷ XX), tỉnh Quảng Ngãi có rất ít trường Cấp Hai Công Lập, do đó số lượng học sinh tuyển vào các trường này cũng rất hạn chế. Đất nước đang trong thời kỳ chiến tranh, tài sản và tính mạng của người dân ở vùng nông thôn không được an toàn, cuộc sống gian nan vất vả, vì vậy việc cho con em theo học tại các trường Tư sau khi thi hỏng vào các trường Công là một vấn đề nan giải cho nhiều gia đình. Nhận thấy điều này, khối Chiến Tranh Chính Trị tiểu khu Quảng Ngãi mà đầu tàu thúc đẩy là ông Đặng Diệu, lúc bấy giờ giữ chức tham mưu phó Chiến Tranh Chính trị, đã có ý tưởng thành lập một ngôi trường cấp Hai miễn phí để giúp đỡ một số con em cán bộ, quân nhân và dân chúng nghèo có cơ hội tiếp tục việc học. Ý tưởng này được sự đồng thuận của bộ chỉ huy Tiểu Khu, và vào năm 1971, ngôi trường đã hình thành có tên là Trường Trung Học Bán Công Miễn Phí Lê Trung Đình.

Trường tọa lạc tại núi Long Đầu Hí Thủy, một trong những thắng cảnh của xứ sở núi Ấn sông Trà, phía Bắc thị xã Quảng Ngãi, ở bờ Bắc Sông Trà Khúc, cạnh quốc lộ I đi Bắc – Nam.

Để lên trường, học sinh phải vượt con dốc ngoằn ngòeo như hình con rắn lượn. Lúc tan trường, học sinh xuống dốc, một đoàn liền nhau, chuyển động từ từ, xa trông như dòng nước bạc chần chậm chảy từ trên cao xuống. Những bận đi lên, khi đến được sân trường, dừng chân ngơi nghỉ, gió thổi mát rượi, tinh thần sảng khoái và đặc biệt nhìn bao quát cảnh vật chung quanh thật lý thú: Phía Nam có cầu Trà Khúc, sông Trà Khúc nước trong veo, cơn gió thoảng qua lăn tăn sóng gợn; xa hơn là thị xã Quảng Ngãi chen chúc phố phường. Hướng Đông và ngay dưới chân đồi có chùa Long Sơn, xa hơn là núi Thiên Ấn, bên trên có chùa. Đường lên chùa quanh co, lúc ẩn lúc hiện trong cỏ cây hay trong sương mù những ngày Thu, Đông. Hai hướng Tây và Bắc có những khu nhà tập thể hay nhà dân lợp tôn, ngói hay lá rồi đến cánh đồng lúa xanh tươi. Quốc lộ I màu xám đục xuyên thủng làng mạc và cánh đồng. Tổng quan thì ngôi trường ở vào một nơi cao ráo, thoáng đãng và yên tĩnh, học sinh dễ tập trung, tiếp thu bài vở và hít thở không khí trong lành.

Trường có 3 dãy, hình chữ U, đáy chữ U hướng về sông Trà Khúc. Niên khóa đầu tiên (1971 – 1972) có 7 lớp: 2 lớp 7 và 5 lớp 6. Ngoài việc học văn hóa các em còn tham gia sinh hoạt Hướng đạo, văn nghệ, thể thao hay đi dã ngoại hoặc cắm trại vào những dịp nghỉ dài ngày. Những hoạt động này đã giúp các em thêm năng nỗ, linh hoạt và biết sống tập thể, đoàn kết. Ba mươi lăm năm sau, tức vào năm 2010, khi tôi khởi xướng cuộc họp mặt toàn trường, các em đã tham gia rất tích cực và trong cuộc họp mặt tính năng nỗ và dạn dĩ của ngày nào như được tái hiện mặc dầu đa số các em tuổi đã ngũ tuần.

Trường không có giáo sư nữ (1). Những sĩ quan quân đội có học lực tương đối cao được điều về để giảng dạy và nhận lương ở các đơn vị quân đội trong Tỉnh. Tất cả tạo nên một tập thể gắn bó, đoàn kết và kỷ luật và đã truyền đạt cho học sinh những phẩm cách này từ những ngày đầu.

Cuộc sống êm đềm bên lề cuộc chiến chẳng được bao lâu thì thầy trò đã phải chia xa trong bao luyến thương, tiếc nuối, ngậm ngùi… Khởi dạy vào năm 1971, cuối năm 1974 trường được lệnh chuyển giao cho Sở Giáo Dục Tỉnh. Giáo Sư và nhân viên của trường trở về các đơn vị quân đội. Đầu năm 1975, chế độ thay đổi, trường đã giải tán, niên học dở dang. Học sinh phải học lại lớp cũ thêm một niên khóa nữa. Cơ sở trường cũng được sử dụng vào công việc khác. Có lần tôi về thăm quê, thăm ngôi trường cũ, đứng giữa sân trường nhìn lại cảnh vật chung quanh như đã từng làm trước đây. Ôi! Cảnh vật đổi thay, người xưa biền biệt! Thương hải tang điền! Bao nhiêu xúc cảm dâng trào!

Tuy tồn tại không được bao lâu nhưng trường Lê Trung Đình đã đặt một nền móng vững chắc về tri thức và về kỹ năng sống cho gần 2.000 học sinh. Ngày nay một số em đã bay cao, tiến xa trong cuộc đời, nắm giữ những chức vụ quan trọng trong xã hội, chắc rằng có sự đóng góp ban đầu tuy khiêm tốn nhưng không kém phần quan trọng của sự giáo dục ở trường Lê Trung Đình.

Núi Long Đầu còn đó, sông Trà Khúc còn đây, vẫn trong veo, năm tháng âm thầm xuôi chảy về Đông; còn đọng gì chăng một thời trong sáng mộng mơ, tươi đẹp vô ngần của một thế hệ học trò thân yêu của chúng tôi dưới mái trường Trung Học Lê Trung Đình!

Những ngày đầu được về giảng dạy tại ngôi trường mới lạ này tôi đã sáng tác hai bài thơ nay xin ghi lại để làm kỷ niệm. Một trong hai bài được Thầy Nguyễn Sỹ Hùng phổ nhạc; rất tiếc là tôi không ghi được nhạc chỉ xin ghi lại lời.

Bài I: QUANG CẢNH TRƯỜNG LÊ TRUNG ĐÌNH

Vươn mình trên đỉnh núi Long Đầu
Các dãy trường nối tiếp rộng thênh thang
Thêm vào đó nhiều giáo sư trai trẻ
Bàn ghế đủ tiện nghi coi sạch sẽ
Trong ngôi trường gọn ghẽ dáng xinh xinh
Với dòng tên: Trung học Lê Trung Đình
Đứng sừng sững phơi mình trong nắng gió
Mỗi buổi sáng đàn em trai gái có
Vượt dốc trường nhịp bước vận hình cung
Quang cảnh đẹp nước Trà Giang dợn sóng
Gió giao tình sương lóng quyện lưng đồi
Núi Ấn xa xanh ngát đượm một màu
Dáng vuông vức đứng ngần ra sát lộ
Chuông chùa động tiếng ngân hồi vọng đổ
Chiều mênh mông xuyến động tận lòng người.
Sau lưng trường dãy định cư san sát
Mái nhà tôn lấp lánh ánh tàn dương
Nhìn trước mặt đoạn đường quanh khúc khuỷu
Với đoàn người liền bước dập dìu trông.
Bắc nhịp cầu xa tít vượt dòng sông
Âm thầm đón đưa người qua lại phố
Ngoài chợ búa vui vầy ven mái lộ
Xe người qua nô nức tiếng cười đông.
Và hôm nay đồi hoang bừng dạy sóng
Cùng trẻ thơ bài vở nhịp đàn ca
Học đi em Thầy, Bố Mẹ đang cầu
- Mong cho trẻ vầng tươi lai rực rỡ
Sách vở đó đừng ơ thờ để lỡ
Thời gian qua rồi tiếc nuối xa xôi
Thầy giáo đây nghiêm nghị quyết trao dồi
Cho đời trẻ nguồn vui tươi mạnh mẽ
Gắng lên nhé rồi mai về tô điểm
Núi sông này hòn Ấn dải Trà Giang
Em gắng lên bền chí mãi không thôi
Cho tổ quốc ngày sau đầy sắc thắm.

Long đầu Hí Thủy, ngày 2/12/1971

BÀI II: LÊ TRUNG ĐÌNH TRƯỜNG TÔI

Lê Trung Đình! Lê Trung Đình! Lê Trung Đình trường của tôi xây cất trên đồi, Long Đầu Hí Thủy thắng cảnh quê hương. Bên dòng sông xanh đường đi quanh khúc lên trường. Khắp bốn phương trời chúng ta về đây. Anh em ơi! Cùng cố trau dồi, cho tươi lai trí đức rạng ngời. Rồi đem sức trai, bồi đắp cho đời. Anh em ơi! Cùng bước lên đường, noi gương theo bao đấng anh hùng, làm cho núi sông lừng bốn phương trời.

(Hát 2 lần, lần hai thêm điệp khúc: Lê Trung Đình! Lê Trung Đình! Lê Trung Đình trường của tôi…)




Tân Phú Đồng Nai ngày 05 tháng 08 năm 2012
Chu Thiên Tử
(Nguyễn Thái Ất)

Ghi chú: (1) Thời kỳ 1975 trở về trước người dạy cấp II trở lên được gọi là giáo sư

Tặng hoa Thầy nhân ngày họp mặt (20/06/2012)



Ảnh lưu niệm ngày họp mặt (20/06/2012).

* * *

Xem bài khác cùng tác giả: click vào đây
Trở về trang chính: www.nuiansongtra.net