NGUYỄN TẤN ON:
NHỮNG VẦN THƠ THẤM ĐẪM HỒN QUÊ

"Nhớ quê vấp vạt cỏ may
Tổ chim Dồng Dộc làm giày đá banh

Đồng dao con chim manh manh
Cây đa chú Cuội trên cành cây sung

Sân đình gõ trống thùng thùng
Cơm sôi lệch chiếc nắp vung lửa cười

Lúa vàng thơm nắng hạt tươi
Mẹ sàng, mẹ sảy trên mười ngón tay

Cánh diều lộng gió mây bay
Ở quê, mơ thấy giữa ngày, nhớ quê"

(Trích trong tập thơ "99 bài lục bát" của Nguyễn Tấn On)

Chỉ với 10 dòng thơ lục bát ngắn gọn, cô đọng, Nguyễn Tấn On đã nói lên nỗi lòng của mình trong những ngày về thăm lại quê hương. Trong chúng ta ai cũng thế. Xa quê. Nhớ quê. Mong một ngày trở về nơi thân yêu. Ấy thế! Mà ngày về, nhìn dòng sông, nhìn cánh đồng, nhìn mây trôi trên cổng làng, ta bỗng nghe lòng bồi hồi thương nhớ xa xôi. Nhớ bóng quê với bao hình ảnh thân thương ngày nào... Giờ chỉ còn trong ký ức. Đây chính là tâm trạng chung của nhiều người trong chúng ta "ở quê mà lại nhớ quê". Nguyễn Tấn On viết cho chính anh và cũng viết cho bao người. Xin cảm ơn Nguyễn Tấn On đã nói hộ lên nỗi lòng của chúng ta.

Nguyễn Tấn On bắt đầu làm thơ và có tác phẩm xuất hiện trên các báo, tuần san, tạp chí văn học miền Nam từ những năm đầu thập niên 70 của thế kỷ 20 cùng thời với Trần Hoàng Vy, Nguyễn Thánh Ngã.

Trần Hoàng Vy, Nguyễn Thánh Ngã, Nguyễn Tấn On có nhiều điểm giống nhau. Cả ba đều sinh ra ở quê hương miền núi Ấn sông Trà. Nguyễn Thánh Ngã sinh ra ở đất lửa Ba Gia. Trần Hoàng Vy đồng hương với nhà thơ Tế Hanh. Nguyễn Tấn On sinh ra ở Nghĩa An, Tư Nghĩa, đồng hương với nhà thơ Bích Khê. Lớn lên, cả ba người đều sống xa quê hương Quảng Ngãi. Và, đều yêu thơ, gắn bó đời mình với văn chương.

Hơn 40 năm qua, làm thơ, viết văn, Trần Hoàng Vy, Nguyễn Thánh Ngã và Nguyễn Tấn On đều đã đạt nhiều giải thưởng về thơ trong nước, đều thành danh và có chỗ đứng trên thi đàn. Đến hôm nay, Trần Hoàng Vy không ngừng mở rộng biên độ sáng tác. Nguyễn Thánh Ngã trăn trở một đời thơ, "gõ" vào lòng, "gõ" vào đời để tìm ra những điều mới lạ, bay bổng trong thơ. Riêng Nguyễn Tấn On là một người gần như cả đời yêu say đắm thể thơ lục bát. Và, có rất nhiều bài thơ lục bát của Nguyễn Tấn On đã neo đậu trong lòng người yêu thơ. Mùa Thu năm 2012, mặc dầu đang bị bệnh phải nằm bệnh viện, Nguyễn Tấn On vẫn cho ra mắt những người yêu thơ thi phẩm "99 bài lục bát". Đây là tập thơ thứ tám của anh đã xuất bản. Bên cạnh, Nguyễn Tấn On còn góp mặt trong gần 40 tuyển tập thơ trong và ngoài nước.

"99 bài lục bát", tập thơ này tiêu biểu cho phong cách, tình cảm và sự nghiệp thơ của Nguyễn Tấn On. Thơ lục bát Nguyễn Tấn On nhẹ nhàng, nhuần nhuyễn, mượt mà, được viết bởi những rung động tột cùng của cảm xúc. Nhiều bài thơ của anh đã thấm đẫm hồn quê:

"Mười năm về hái hoa chanh
Giếng xưa vọng tiếng dỗ dành hồn quê"
(Hồn quê)

Nguyễn Tấn On đưa vào thơ: "Hương cau, bông khế dạt dào bóng râm", "khói đồng ai đốt mà chiều mù cay", "khoai lang lùi cháy hương bay ngát đồng", "Lời ru cao vút mái đình/ Hoa cau tiếng rụng rập rình vầng trăng"... Những hình ảnh thi vị, thân thương trong thơ, Nguyễn Tấn On đã đưa những người yêu thơ trở về chốn thương miền nhớ với những hoài niệm trong cuộc đời. Nguyễn Tấn On viết nhiều về quê hương Quảng Ngãi và Đà Lạt nơi anh hiện đang sinh sống.

Những vần thơ Nguyễn Tấn On viết về người mẹ quê làm cho người đọc trong lòng trào dâng xúc động. Đây là hình ảnh của người mẹ quê Quảng Ngãi nghèo khổ suốt đời, tảo tần lo cho gia đình, chồng con, không lẫn vào ở đâu khác được. Những người con của quê hương Quảng Ngãi khi đi xa đều mang trong tâm hồn mình một chút gió sông Trà, mang theo hương vị ngọt ngào của tô don quê nhà. Và, thương nhớ mẹ khôn nguôi trong bước đường đời:

"Quê tôi cửa sông nước hai
Khi đàn chim mía sớm mai gọi bầy
Mẹ tôi một gánh don đầy
Dẻo vai rao bán đó đây, xa gần
Đường làng, hẻm phố... dấu chân
Tiếng rao mời gọi tảo tần nắng mai
Ngọt đòng hương lúa Giêng, Hai
Ngâm mình dưới nước miệt mài bắt don.
Áo tơi bạc thếch hao mòn
Gióng mây tưa sợi vẫn còn tình quê
Bao năm chốn cũ nay về
Bếp xưa lạnh ngắt bốn bề mẹ ơi!
Gánh don mẹ gánh đất trời
Nuôi con ăn học một thời đó đây
Rưng rưng chạm gánh don đầy
Mẹ không còn nữa ui (*) đầy nhớ thương"

(Mẹ và gánh don)

(*) Ui: Vật dùng làm bằng đất nung để đựng nước don gánh đi bán

Qua thơ Nguyễn Tấn On, chúng ta nhận thấy: Quảng Ngãi và Đà Lạt là hai vùng đất khơi nguồn cảm hứng và nuôi sống mạch thơ của Nguyễn Tấn On. Quê hương Quảng Ngãi với những nhớ thương, hoài niệm, thì Đà Lạt - vùng đất ngàn hoa cho chúng ta bắt gặp những nét lãng mạn, đáng yêu của một thời tuổi ngọc trong thơ Nguyễn Tấn On:

"Buổi về chợt giọt mưa rơi
Đưa tay ta hứng khoảng trời ngày xưa
Đà Lạt tình, Đà Lạt mưa
Ta giờ ướt hết xin thưa bạn bè
Ngày về nghẹn một tiếng ve
Vấp màu phượng tím bên hè phố quen
Trên đồi lạc nửa vầng trăng
Rớt vào vũng nhớ chiếc khăn choàng mùa"
(Vũng nhớ)

Trong cuộc chơi chữ nghĩa, Nguyễn Tấn On luôn luôn tạo ra những giai tiết, cung bậc mới lạ trong thơ:

"Vườn đông
ngậm hạt
sương gầy
Tiếng chim lột lá
dán đầy
nhân gian
Mùa xuân mặc
áo đạo tràng
Dốc
chênh vênh
thoát
nắng tràn
không không

(Thoát nắng)

Những câu thơ đầy trải nghiệm trên của Nguyễn Tấn On đã đưa người đọc vào một thế giới vừa tĩnh, vừa động, vừa thực, vừa mộng trong cuộc đời. Đáng yêu biết bao !

LÊ NGỌC TRÁC
LaGi, 1/2013

* * *

Xem bài khác cùng tác giả: click vào đây
Xem bài trang Tạp văn, Tùy bút: click vào đây
Trở về trang chính: www.nuiansongtra.net