Một buổi sáng hắn chạy ra chợ Kho 11 mua gói xôi đậu phụng rồi ù chạy về nhà. Trước khi chun vào con hẻm nhỏ và ngoằn ngoèo để về nhà, hắn bước chậm lại đưa mắt rà khu chợ Kho 11 như radar rà máy bay địch trên bầu trời. Gió thổi giật mạnh mấy tấm nilon bên cạnh tiêm tạp hóa bay phất qua phất lại kêu bành bạch làm hắn dừng mắt lại nhìn kỹ vào cửa hàng bên chợ. Hắn bước vào nói với bà chủ tiệm hắn là em của chị Hà, đến đây để lấy gói hàng. Bà chủ trao cho hắn gói hàng để sẵn bên góc tường, hắn cầm lấy chạy về nhà.

Hắn theo chị Hà về xóm nhà nghèo ở Khánh Hội quận Tư sống chung với một người anh sau khi rời bỏ quê hương vì chiến tranh. Trước niên học mới chị Hà dẫn hắn đến thăm gia đình một người thân ở Hòa Hưng và nhờ may cho hắn cái quần sọt kaki xanh để hắn đi học. Ngày nhập học niên khóa đó chị Hà dẫn hắn đến trường tiểu học Tôn Thất Thuyết để ghi danh. Hắn mặc áo semi trắng và cái quần sọt kaki xanh có hai cái túi. Hắn mê cái quần sọt kaki xanh có hai cái túi thấy rõ! Chị Hà nắm tay hắn dẫn đi, chỉ chỗ này chỗ nọ và dặn hắn hãy nhớ kỹ để sau này tự đi học. Từ đó hằng ngày hắn lội bộ từ con hẻm nhỏ bên khu chợ Kho 11 ra đường Đỗ Thành Nhân, đi ngang qua trường tiểu học Khánh Hội để đến trường Tôn Thất Thuyết.

Ngày đầu đến trường hắn nói tiếng Quảng Ngãi rất chuẩn, chuẩn đến nỗi không cần chỉnh. Nhưng sao đám con nít học cùng lớp hắn cứ đứng trơ người ra như đám ngũ nghinh, không hiểu hắn nói gì ráo! Sau đó hắn phải đem dấu cái giọng Quảng chuẩn không cần chỉnh này ở gầm giường, và từ từ học nói giọng Sài Gòn. Đến năm lớp Nhì là hắn học ở trường tiểu học Tôn Thất Thuyết được hai năm, và tiếng Sài Gòn của hắn đã giỏi, thì cũng là lúc hắn phải theo chị Hà dời đi nơi khác.
Hắn mang gói hàng và nắm xôi đậu phụng bước vô nhà:

-“Sao mình phải dời đi chỗ khác chị? Gói hàng của chị đây nề.”
Chị Hà nắm lấy gói hàng.

-“Đã nói nói với em rồi, mình phải đi vì nơi đây không còn ở được nữa. Em ăn miếng xôi đi rồi giúp chị một tay sắp xếp đồ đạt kẻo trễ”.

-“Nhưng sao anh Chín ở đây được mà mình không ở đây được?”

-“Em hỏi nhiều quá, sau này lớn hơn một chút chị sẽ nói cho em biết.”

-“Nhưng đi nơi khác em phải đổi trường, em muốn học trường này thôi.”

-“Chị đã nghĩ rồi, nếu em muốn giữ trường này học thì em cứ về đây học.”

-“Vậy chỗ mới không xa nơi nầy hả chị?”

-“Không xa lắm, em đừng lo. Bây giờ em ăn xong chưa, theo chị vào chào anh Chín rồi mình đi.”

Hai chị em, một 18 tuổi một 7 tuổi, xách gói đồ rời căn nhà trọ bên con hẻm chợ Kho 11 ra đường đón xe về đường Nguyễn Huệ, Phú Nhuận.
 

Ở đây được người thân tìm cho một cái chái, vỗn vẹn lớn đủ để kê một cái giường tre. Một tấm ví ngăn đôi cái giường tre và cái bếp. Cái bếp thật sự chỉ có cái lò lò-sô đốt bằng dầu hôi đặt trên mặt đất, bên cạnh là cái lu nước nhỏ màu vàng. Sau khi đặt gói đồ xuống chiếc giường, hắn hỏi chị:

-“Trời ơi! Xa như vầy mà chị nói không xa lắm, làm sao em về trường cũ học đây?” Hắn có vẻ buồn rầu.

-“Em ơi, chị biết em buồn lắm, nhưng chị chỉ có thể làm được những gì chị làm được thôi. Chị cũng buồn như em vậy đó. Nhưng không còn ở được với anh Chín nữa mà mình cũng không còn ai thân thuộc ở Kho 11 để em ở đó đi học cho gần. Hay là chị xin trường nơi đây cho em đi học, em muốn không?”

-“Em muốn học ở Tôn Thất Thuyết thôi. Cuối khóa học này em thi vào trung học rồi, em không muốn đổi trường đâu.”

-“Vậy thì chị nghĩ chị sẽ mua cái xe đạp rồi em đạp xe mỗi ngày xuống đó học nhe”.

Từ đó mỗi buổi sáng hắn thức dậy từ 5 giờ sáng, lọc cọc đạp chiếc xe đạp cà tàng hằng giờ từ Phú Nhuận xuống Kho 11, Khánh Hội đi học.

Chị Hà mỗi ngày ra chợ Cây Quéo bán hàng cho một người thân, tối về hai chị em thủ thỉ chong đèn dầu học trong cái chái chật hẹp. Chiến tranh bom đạn đã san bằng tài sản và nhà cửa của cha mẹ hắn. Gia đình kẻ Nam người Bắc, từ những đứa con trong một gia đình giàu có ở làng bây giờ chị em hắn bước xuống tận cùng xã hội. Chị Hà ngày xưa học đến lớp đệ Tứ rồi chạy giặc. Bây giờ không có điều kiện vào trường nên chị Hà tự học sau những giờ buôn bán phụ ngoài chợ.
 

Chị Hà hy sinh để hắn được cắp sách đến trường. Chị Hà bảo hắn phải ráng học cho giỏi để sau này có cái nghề mà sống. Chị nói chứ như Cha Mẹ mình đó, giàu có ruộng đất bề bề mà đâu bằng có cái nghề trong tay. Ba đất đai có mang theo được đâu, nên sau ngày tản cư Cha Mẹ mình phải bắt đầu từ lại cuộc đời. Khổ lắm!

Năm đó hắn vào lớp Nhất, lớp cuối cùng trước khi hắn thi vào lớp đệ Thất trường công lập. Hắn phải thi cho đậu, nếu không thì chuyện học hành của hắn sẽ gặp muôn ngàn khó khăn, vì trường tư thục học phí cao, mà chị Hà làm đâu ra tiền để trả học phí cho hắn! Được cái là hắn chăm chỉ nên là một học trò khá, và người thầy lớp Nhất của hắn là thầy Nguyễn Hồng. Hắn làm trưởng lớp trong lớp Thầy Hồng. Thầy Hồng người miền Bắc, mỗi ngày chạy chiếc xe Vespa màu xanh đến trường dạy học, và thầy rất nghiêm. Hắn nhớ chị Hà rất vui mỗi lần hắn đem sổ điểm hang tháng về cho chị Hà ký. Không tháng nào mà hắn đứng dưới hạng ba trong lớp.

Một buổi sáng hắn lọc cọc đạp chiếc xe đạp chạy song song chiếc xe hàng cao lớn bên bến Bạch Đằng để đến trường. Bất thình lình có một người chạy xe bên cạnh hắn và là to:

-“Đừng chạy song song với xe lớn, nhỡ ngã nó đè chết.”

Hắn quay qua liếc nhìn người mới nói, thì đó là thầy Nguyễn Hồng!
 

Hắn lính quýnh nói dạ dạ lia lịa rồi lùi ra sau chiếc xe hàng lớn. Thầy Hồng cũng ngạc nhiên khi biết hắn chính là đứa học trò cưng của thầy trong lớp. Thầy Hồng dặn dò hắn đừng chạy song song với xe lớn rồi thầy vụt chạy trước. Hắn lủi thủi đạp chiếc xe đạp nặng nề đến trường trong cái gió lạnh ban mai.

Sau này chị Hà không làm được nhiều tiền như trước nên sự chi tiêu
cho cái ăn cái mặc của hai chị em càng sa sút. Hắn nói chị Hà để hắn đi làm kiếm tiền phụ chị. Nhưng còn nhỏ quá hắn không có lựa chọn nào ngoài việc đi bán cà rem. Thế rồi chị Hà cũng đành lau nước mắt đi mua cái phít ca rem để hắn đi bán những ngày cuối tuần và những lúc không đi học. Hắn được người ta chỉ chỗ đi lấy cà rem tận trên khu ngã Năm Bình Hòa gần Lăng Ông Lê Văn Duyệt. Từ đó hắn gắn cái phít cà rem trên chiếc xe đạp đi bán cà rem. Hắn len lỏi trong khắp hang cùng ngõ hẻm trong những giờ và ngày không đi học. Tiếng chuông leng keng leng keng vang lên thay cho tiếng rao cà rem.

Trong tiếng khua leng keng của cái chuông hắn chỉ mong đừng bao giờ gặp người quen! Nhất là bạn bè.

Một hôm từ đường Nguyễn Huệ hắn băng qua đại lộ Chi Lăng và chun vào con hẻm (đối diện với đường Nguyễn Huệ) của đại lộ Chi Lăng để bán. Tiếng chuông leng keng lại vang lên, và vài ba đứa bé nghe tiếng chuông chạy ra bu quanh chiếc xe cà rem của hắn. Đứa bé bảo hắn mang xe vô sân để nó xin tiền mua cà rem, và hắn dắt xe đi vào cái sân trong hẻm của đại lộ Chi Lăng. Một đứa bé chạy ra đưa năm đồng bạc để mua cà rem, rồi những đứa bé khác trong nhà, những đứa bé cùng tuổi với hắn, cũng chạy ra mua cà rem, và cái sân vui nhộn với tiếng nô đùa của đám con nít, miệng mút cà rem nói chí chóe. Nghe tiếng nô đùa của đám con nít, một người đàn ông đứng tuổi bước ra sân. Ông sững sờ và ngạc nhiên đứng nhìn hắn, đứa bé bán cà rem dạo! Ông nói:

-“Ủa! Con đó sao, con đi bán cà rem à!??”

Hắn mắc cỡ đỏ mặt và muốn độn thổ cho khỏi cuộc đời này! Nhưng hắn không còn cách nào để lẫn trốn, hắn nói:

-“Dạ, con đi bán cà rem.”

…

-“Dạ, thưa thầy, nhà thầy ở đây sao?”

Người đàn ông đó là Thầy của hắn, Thầy Nguyễn Hồng. Thầy Hồng hỏi:

-“Nhà con ở đâu mà đi bán cà rem nơi này?”

-“Thưa Thầy nhà con ở Phú Nhuận.”

-“Nơi nào trên Phú Nhuận?”

-“Dạ trong hẻm trường Thánh Mẫu của đường Nguyễn Huệ.”

Hắn vừa nói vừa chỉ tay về hướng nhà hắn ở.

-“Con đi học xa thế à.”

-“Dạ.”

-“Thôi được rồi, từ đây mỗi sáng con đạp xe đến để ở đây, thầy sẽ chở con đi học và chiều sẽ chở con về đây lấy xe đạp về nhà.”

-“Dạ, con cám ơn Thầy, nhưng…”

-“Không nhưng gì hết, con cứ làm như thầy đã nói.”

Những đứa bé con Thầy lại la to lên, vui mừng và một đứa bé gái nói:

-“A! Anh là học trò của bố em hả. Mai mốt anh đến đây bán cà lem cho em nha. Vui quá, anh tên gì?

Từ đó mỗi buổi sáng hắn ngồi sau chiếc Vespa màu xanh thầy Hồng để đến trường. Nhưng hắn không bao giờ trở lại bán cà rem trong hẻm Thầy Hồng nữa. Sau này hắn biết Thầy Hồng có đến 7 người con, trai có gái có và có những đứa còn nhỏ tuổi hơn hắn. Cô không đi làm, chỉ ở nhà lo cho mấy người con và lo cơm nước cho Thầy. Ngày cuối niên học, hắn đến nhà Thầy Hồng sớm hơn mọi khi. Trong khi chờ Thầy ra xe, đứa bé gái con Thầy ngày nào hỏi tên hắn, chạy ra hỏi:

-“Sao anh không đến bán cà lem cho em nữa?”

Hắn không trả lời, chỉ lặng lẽ đứng chờ Thầy Hồng bên cổng nhà.
Năm năm sau, hắn học chung với một cặp chị em ở trường Võ Trường Toản. Đứa em trai tên là Thịnh và người chị gái tên là Hoàng. Hoàng học cùng lớp đệ Tam với hắn. Một bữa ra chơi, Hoàng đến bên hắn dưới sân trường, khẽ nói:

-“Anh vẫn nợ em mấy cây cà lem, anh nhớ không?”

-“Ừ, hôm nào anh sẽ đãi em chục cây cà lem để bù. Thầy lúc này khỏe không em?”

Buổi chiều hôm đó sau khi tan học hắn dẫn Hoàng dạo chơi trong sở Thú. Có những lúc Hoàng giận, hờn, khóc, và nhỏng nhẻo nói:

-“Chọc em khóc rồi, mắc đền anh cây cà lem đó.”

-“Thôi đừng khóc nữa, anh sợ nước mắt con gái lắm, bao nhiêu cây cà lem anh cũng đền.”

Rồi hắn ra đi biền biệt.

Hai mươi năm sau hắn trở lại con hẻm tìm nhà Thầy bên đại lộ Chi Lăng (nay là Phan Đăng Lưu). Người Thầy đã đèo hắn đến trường trong suốt một năm trường, và dạy hắn làm người có tư cách! Nhưng con hẻm ngày xưa đã mở rộng hơn và căn nhà hắn bán cà rem nay đã xóa sạch, thay vào đó là con đường tráng nhựa. Và Hoàng cũng đã vắng bóng, nơi nào.

Thầy ơi! Biết làm sao gặp được Thầy và người em năm xưa!

Đồng Sa Băng
15-12-2012.

* * *

Xem bài cùng tác giả: click vào đây
Xem bài trên trang Văn: click vào đây
Trở về trang chính: www.nuiansongtra.com