Chiều vàng Cổ Lũy

Theo dòng chảy thi ca miền núi Ấn sông Trà, riêng trong lĩn vực sáng tác, chúng ta nhận thấy số lượng những cây bút nữ làm thơ, còn ít là số nhỏ, chỉ chiếm một tỉ lệ khiêm tốn so với tác giả nam giới. Tuy vậy, qua từng thời kỳ vẫn có những nữ tác giả có tác phẩm để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người yêu thơ. Đó là: Trần Thị Triều Dương, Trần Thị Cổ Tích, Khôi Nguyên và Bùi Thị Thương.

1. Trần Thị Kỳ sinh năm 1952 tại thị trấn Sông Vệ, với bút danh Trần Thị Triều Dương. Từ những năm 70 của thế kỷ 20, Trần Thị Triều Dương đã sớm tham gia thi Văn đoàn Âu Cơ Quảng Ngãi.

Thơ Trần Thị Triều Dương phần nhiều là những bài thơ buồn - rất buồn. Trong thơ, Trần Thị Triều Dương viết về thân phận tuổi trẻ, tình yêu, quê hương một thời chiến tranh ly tán với những câu chữ mang đậm nỗi buồn bi lụy trước cuộc sống mong manh:

"Tình nồng thấp thoáng nỗi say

Con sông nước đỏ heo may buồn buồn

Lắng nghe từng giọt tình buông

Dựng xây bia nhớ lên nguồn làm thơ

Một đời ta - nỗi ơ thờ

Mai về rũ tóc phố chờ chiêm bao

Vói lên cao đếm trăng sao

Ngôn từ chứng tích hư hao hình hài".

(Chia xa)

Trong bài thơ "Từng nấc thang cuộc đời", người đọc bắt gặp tâm sự của một người con gái yêu đời, si tình, thốt lên những lời chia xa:

"Từ heo may cánh chim bay

Vó hồng ngàn dặm nỗi ngày xanh xao

Vùng hoang bão cát lao đao

Chim trời gãy cánh, qua mau một đời

Đưa chân đi không một lời

Có con sóng dữ tiễn đời nhau đi

Lời ân tình đó thầm thì

Thời thôi ba tấc còn ghi ngàn đời

Cát vàng tình cũng ra khơi

Châu thân úa mục rã rời tích xưa

Nỗi âm u giọt hương thừa

Còn miền đất cũ sớm trưa võ vàng

Này thinh không gửi cho chàng

Nỗi ngày mệt mỏi, hai hàng lệ khô

Đắn đo tình cũ hư vô

Một lời đưa, một lời chào, vẫy tay

Ừ thôi một kiếp heo may

Người về người cũng theo ngày thênh thang

Xác thân rữa mục bàng hoàng

Từ trong nấm đất võ vàng tình si".

Bài thơ như một điềm báo đã vận vào số mệnh cuộc đời Trần Thị Triều Dương. Ngày 25 tháng 5 năm 1979, khi tuổi đời vừa tròn 19, Trần Thị Triều Dương bị bệnh qua đời tại quê nhà Sông Vệ. Sau khi qua đời, Trần Thị Triều Dương chỉ còn để lại những bài thơ trong các tập thơ in chung: "Vết mực tím", "Xuân quê hương" của Thi văn đoàn Âu Cơ.

2. Trần Thị Trầm, cô gái gốc Huế được sinh ra năm 1955 tại Sông Vệ. Trần Thị Trầm làm thơ từ những năm theo học trường nữ trung học Quảng Ngãi với bút danh Trần Thị Cổ Tích.

Thơ Trần Thị Cổ Tích nhẹ nhàng, dễ thương như màu áo trắng tinh khôi. Trần Thị Cổ Tích viết nhiều về tình yêu thời tuổi ngọc đầy ắp yêu thương:

"Nhưng có một ngày

Nơi quán cà phê ven hồ

Em nhặt được trái tim anh

Trăn trở trên tay em

Trái tim đầy vết chém

Sao vẫn nồng ấm tươi xanh

Vẫn rộn ràng nhịp đập

Vẫn phập phồng lời yêu thương sóng dội".

(Trích "Ngày của một đời")

Những người yêu thơ còn bắt gặp lại tâm sự của chính mình khi đọc bài thơ "Theo nắng hạ ta về" của Trần Thị Cổ Tích:

"Tôi đã ra đi từ ngôi trường con gái

Chân bước ngập ngừng

Và mắt ướt rưng rưng

Tháng năm chập chùng bao vui buồn được mất

Sáng mãi trong hồn một sắc trắng tinh khôi

Mưa nắng cuộc đời vây phủ quanh tôi

Có ánh mắt thầy cô

Có giọng nói bạn bè

Yêu thương an ủi

Bóng hoàng hôn

Trôi qua mái đầu chớm bạc

Lá phượng cành bàng

Xanh nỗi nhớ mênh mang

Nắng hạ chiều nay đưa người

Về chốn cũ

Chân bước rộn ràng sao mắt lại rưng rưng

Ngày hội ngộ vang tiếng cười thơ trẻ

Thầy cô ơi!

Bạn bè ơi!

Kỷ niệm đón ta về!

Mái trường xưa

Giờ không còn... tên nữa!

Mà âm vang vẫn lắng đọng vô cùng

Vẫn ấm áp từng ngày như mặt trời kia ấm áp

Tà áo lụa năm xưa

Vẫn trắng đến nao lòng..."

(Năm 2009)

3. Nguyễn Thị Khôi - cô giáo dạy tiểu học ở Hành Tín, Nghĩa Hành, trong những năm gần đây thường có thơ xuất hiện trên các tạp chí văn học trong nước với bút danh Khôi Nguyên.

Bình dị, chân thực là nét đặc trưng của thơ Khôi Nguyên. Cuộc sống và ước mơ của những người nông dân "một nắng hai sương" trên mảnh đất cằn được Khôi Nguyên đưa vào thơ đầy cảm xúc:

"Đường cày cha kéo

Thấm giọt mồ hôi gieo

Cha gói cuộc đời nghèo

Bó cả vào trong đất

Giọt mắt thì thầm với đất

Mong con tươi sáng ngày mai

Bới lật từng lớp đất

Tim phù sa mỡ màu

Tìm bao niềm hi vọng

Vùi chôn cực nhọc đời cha".

(Lối cày)

Cuộc sống không ngừng chuyển động, xung quanh ta biết bao điều đổi thay theo dòng chảy thời gian. Có những lúc bất chợt, chúng ta thương về chân trời cũ, tìm về lối xưa. Có những bài thơ Khôi Nguyên đã đánh thức ký ức chúng ta, thương nhớ về dòng sông Vệ quê nhà với nỗi niềm hoài cảm:

"Sông Vệ ơi!

Tôi men theo con sông tìm lại những cọng khói thuốc ướt nhè cơn mưa bụi

Những cánh buồm ngày ấy về đâu

Dòng sông chong nồm đứng đợi?

Dĩ vãng chạm vào tôi

Âm âm điệu hò cong bờ nắng hạ

Nhánh trăng lơ lửng Đèo Bà

Buông lơi cánh vạc

Giật mình chạnh khúc sông thưa

Bụi mưa bay

Tìm dấu xưa

Tìm mái chèo khua

Tiếng cười ai bỏ quên bến bãi, hay giấu vào ống tre bờ xe nước?

Chảy dài những giấc mơ xa

Sợi khói thuốc tắm mưa, vắt vẻo ngọn nồm

Thuyền ai sẽ sàng, buông lời da diết

Chờ tôi gửi câu hò:

- Hò lỡ... hò lơ...

(Mắc nợ dòng sông)

4. Khi nhận định về phong trào thơ Quảng Ngãi hôm nay, Tiến sĩ Mai Bá Ấn từng có ý kiến: "Thơ Bùi Thị Thương là biểu hiện của một bút pháp mới mẻ, trẻ trung, đa chiều nhưng cũng thắm đằm triết lý...".

Bùi Thị Thương sinh năm 1992, quê ở Tịnh Kỳ - Sơn Tịnh. Bùi Thị Thương viết nhiều thể loại: Tản văn, tùy bút, thơ, truyện ngắn. Nhưng thơ mới thực sự tạo nên tên tuổi của Bùi Thị Thương. Thơ Bùi Thị Thương có nhiều nét mới so với những cây bút cùng thời và cả những người đi trước trong bút pháp và thể hiện nội dung tư tưởng. Những câu thơ Bùi Thị Thương viết về mẹ với những nét chân thực trong cuộc sống cơ cực đã tạo ra độ rung lớn trong lòng người đọc:

"Mẹ về bên phố cuối ngày

Nhặt những mảng nắng rơi bên thềm trống vắng

Đọng lại nơi góc phố vắng teo

Nơi cô hàng rong ngồi

Trời se lạnh phố cuộn mình trong trăn trở

Những con đường vắng

Thở đều nhịp mùa trôi

Ba tôi không về

Mẹ về gom nhặt tuổi thơ tôi

Nơi con sông xưa tôi tắm tuổi thơ lần sau cuối

Nơi mái tranh nghèo hẩm hiu bữa cơm mỗi tối

Nơi gói xôi chiều thay cơm, buổi ế hàng..."

(Trích bài thơ "Mẹ tôi dọn nắng")

Hiện thực cuộc sống đã được Bùi Thị Thương đưa vào thơ một cách tinh tế và đầy chất thơ. Giữa thực và mộng, sự trần trụi, cơ khổ của cuộc sống hàng ngày và những giấc mơ, những hoài vọng luôn luôn hiển hiện trong mỗi chúng ta:

"Nắng rát mùa tôi

Nắng rát hồn tôi

Tí tách hạt mưa trốn tìm trên mí mắt

Lăn

Lăn...

Mùa trốn tìm nhau - hòn đá cũng mòn

Những bài ca còn son chưa một lần được căng tròn

nốt nhạc

Những giấc mơ còn non chưa một lần tỉnh ngủ

mà còn

Tôi ru em ngủ - ngủ thôi em

Ngủ giữa những muộn phiền bão giông chưa kịp

trở mình vun vút

Ngủ thôi em khi giấc chiêm bao chưa được lấp đầy

bởi những mộng mị ảo huyền

Giấc mơ nghiêng nghiêng - em tôi nghiêng nghiêng

Cánh diều nghiêng -

nghiêng giấc chiêm bao

Nắng chiều rớt giọt chênh chao

Mùa vội tàn phai giữa cuộc đời còn bao nhung nhớ?

Còn gì nữa chăng khi sắc nắng nghiêng làm bạc đầu

Những bông bằng lăng đã nhiều lần trổ quả...

Còn gì nữa chăng khi em tôi đã qua bao mùa trăng

mà trăng chưa kịp chín chỉ một lần

Còn gì nữa chăng khi đôi môi em mấp máy

những nỗi niềm thầm lặng không thốt nổi thành tên

Đời còn nhiều những cuộc chia ly

chưa biết bao giờ tái ngộ, khóc làm chi em tôi?

Đời vẫn còn lắm những thị phi

mà giấc mơ mới mang màu cổ tích

Còn chi đâu em khi tuổi lên ba chỉ đến có một lần

Ước mơ đi em vì ước mơ là điều là đời người phung phí

Khát khao đi em vì khát khao là thứ duy nhất

em làm được cho mình...

Còn gì nữa chăng mùa nằm đợi quả - quả chẳng đơm bông

Giữa những nhọc nhằn bão giông

là những bàn tay nắm chặt

Tình người bất chợt lên men...

Tôi ru em tôi ngủ

Trăng nghiêng giữa trời!

(Giấc mơ nghiêng)

*  *  *

Trần Thị Triều Dương, Trần Thị Cổ Tích, Khôi Nguyên và Bùi Thị Thương, mỗi người mỗi cung bậc đã góp phần làm cho vườn thơ miền núi Ấn sông Trà thêm nhiều hương sắc.

Với những trải nghiệm, gắn bó với cuộc sống, yêu thơ hết mình, chúng tôi tin rằng, trong tương lai: Trần Thị Cổ Tích, Khôi Nguyên và Bùi Thị Thương sẽ gặt được những mùa vui trên cánh đồng thi ca.

Lê Ngọc Trác

Phố biển La Gi mùa Trung Thu 2015

*  *  *

Xem bài cùng tác giả, click vào đây

Xem trang Đất nước, con người, click tại đây
Trở về trang chính: http://www.nuiansongtra.com