(The Disunited States of American Gun Control)

By Jeffrey D. Sachs

Nguyễn Huy Hoàng dịch

Project Syndicate

October 06-2017.

Vụ thảm sát Las Vegas và hậu quả của nó mang chất Mỹ thuần túy. Một kẻ loạn trí mang gần hai tá vũ khí tấn công công nghệ cao lên một phòng khách sạn trên tầng 32 để xả súng vào những người đến xem đêm nhạc trong một vụ giết người hàng loạt và tự sát. Đáp lại, các cuộc chiến văn hóa lại bùng lên lần nữa, với nhóm chủ trương kiểm soát súng đối đầu với nhóm đam mê súng đạn. Nhưng người ta đều đồng ý về một sự thật sâu xa: sẽ không có nhiều điều thay đổi. Sau một tuần diễn ra các buổi tang lễ tang thương được truyền hình, cuộc sống người Mỹ sẽ lại tiếp tục cho đến khi xảy ra vụ thảm sát tiếp theo.

Bạo lực tập thể có gốc rễ sâu xa trong nền văn hóa Mỹ. Người châu Âu định cư ở Mỹ đã tiến hành một cuộc diệt chủng kéo dài hai thế kỷ với người dân bản địa, và thiết lập một nền kinh tế nô lệ vững chắc đến mức phải cần đến một cuộc nội chiến đầy tàn phá mới chấm dứt được. Ở hầu hết các nước khác, thậm chí ở nước Nga Sa hoàng, chế độ nô lệ và nông nô được chấm dứt bởi sắc lệnh hoặc luật pháp, mà không có bốn năm đổ máu. Khi nó kết thúc, Mỹ đã thiết lập và thực thi một hệ thống phân biệt chủng tộc kéo dài cả thế kỷ.

Ngày nay, tỷ lệ giết người và giam giữ ở Mỹ cao gấp nhiều lần so với châu Âu. Nhiều vụ xả súng hàng loạt diễn ra hằng năm – ở một đất nước cũng đang tiến hành các cuộc chiến dường như bất tận ở nước ngoài. Tóm lại, Mỹ là một đất nước có lịch sử quá khứ và thực tế hiện nay đầy rẫy phân biệt chủng tộc, chủ nghĩa sô vanh sắc tộc, và bạo lực tập thể.

Vụ xả súng ở Las Vegas một lần nữa tỏ rõ nhu cầu cấm vũ khí tấn công. Khi Mỹ có một lệnh cấm như vậy, từ tháng 9/1994 đến tháng 9/2004, nó đã giúp hạn chế các vụ xả súng hàng loạt; nhưng Quốc hội đã không thể gia hạn lệnh cấm, do hoạt động vận động hành lang dày đặc của nhóm ủng hộ súng. Lệnh cấm này cũng sẽ không được khôi phục ở cấp độ liên bang trong tương lai gần. Một lệnh cấm đối với “báng súng đẩy,” thiết bị mà hung thủ vụ Las Vegas dùng để cho phép súng bán tự động có thể bắn như vũ khí tự động, có vẻ là có khả năng; nhưng sẽ không có nhiều hành động ở cấp độ liên bang hơn thế.

Khi Úc cấm vũ khí tấn công năm 1996, các vụ xả súng hàng loạt đã dừng lại đột ngột. Những người mê súng ở Mỹ đã bác bỏ những bằng chứng như vậy, và các vụ xả súng hàng loạt như ở Las Vegas chỉ củng cố niềm tin của họ rằng vũ khí là sự bảo vệ đích thực duy nhất của họ trong một thế giới nguy hiểm. Theo dữ liệu khảo sát đáng chú ý gần đây, sự gắn bó với súng đạn là đặc biệt lớn ở người da trắng học vấn thấp theo Đảng Cộng hòa sống chủ yếu ở các vùng nông thôn và ngoại thành ở miền Tây Nam và Trung Tây nước Mỹ – cũng là nhóm người tạo thành nhóm cử tri cốt lõi của Tổng thống Donald Trump.

Bất chấp những chia rẽ ý thức hệ sâu sắc trong nước, vẫn còn một tia hy vọng. Theo Hiến pháp Mỹ, các tiểu bang có quyền cấm vũ khí tấn công và kiểm soát súng (dù không thể cấm hẳn súng ngắn và súng trường, theo diễn giải của Tối cao Pháp viện về “quyền mang vũ khí” trong Tu chính án số 2). Tiểu bang tôi sống, New York, đã cấm vũ khí tấn công, như nhiều tiểu bang khác. Thay vì chiến đấu một trận chiến dễ thất bại khác ở Washington thì khuyến khích nhiều tiểu bang hơn thực thi đặc quyền của họ có vẻ hứa hẹn hơn nhiều.

Các tiểu bang làm như vậy sẽ có tỷ lệ xả súng hàng loạt thấp hơn, công dân được an toàn hơn, và có nền kinh tế năng động hơn. Las Vegas sẽ bị ảnh hưởng không chỉ vì vết thương của vụ thảm sát gần đây, mà còn từ sự chuyển hướng du lịch và hội nghị khỏi bang này, ít nhất là cho đến khi Nevada đối phó được với vũ khí tấn công và có thể bảo đảm an toàn cho du khách.

Nước Mỹ ngày nay không chỉ có các tiểu bang đỏ (bảo thủ) và các tiểu bang xanh (cấp tiến), mà trên thực tế còn có các đất nước đỏ và các đất nước xanh, tức là các khu vực khác biệt với các nền văn hóa, các nhân vật anh hùng, các nền chính trị, tiếng địa phương, các nền kinh tế, và các quan niệm về tự do khác nhau. Ở New York City, tự do có nghĩa là không phải sợ hàng ngàn người lạ cùng đi trên các vỉa hè và chơi trong các công viên của thành phố mỗi ngày mang theo các vũ khí chết người. Ở Texas hay Las Vegas, tự do là sự thoải mái mang theo vũ khí đáng tin cậy đến bất cứ nơi nào bạn muốn.

Đã đến lúc để các tiểu bang đỏ và xanh đi con đường của riêng họ. Chúng ta không cần một cuộc nội chiến nữa để đồng thuận về một bước đi thân thiện và có giới hạn tiến tới một mối liên kết lỏng lẻo hơn nữa giữa các tiểu bang. Ở điểm này, phe bảo thủ đã đúng: Hãy giảm bớt quyền lực của chính quyền liên bang và trả lại nhiều thu nhập và quyền lập quy hơn cho các tiểu bang, tuân thủ những hạn định trong hiến pháp về phân chia quyền lực và các quyền cơ bản. Như vậy, mỗi bên trong cuộc chiến văn hóa này đều có thể tiến gần hơn đến kết quả mong muốn mà không cản trở phía bên kia cũng làm được như vậy.

Tiểu bang của tôi sẽ phát triển hơn trong một liên bang lỏng lẻo hơn như vậy, dùng khả năng cơ động được gia tăng của mình để chắt chặt quy định và mở rộng các dịch vụ xã hội bằng những khoản tiết kiệm trong tiền thuế hiện phải trả cho chính quyền liên bang. Chính quyền liên bang yếu hơn cũng đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ có ít “cuộc chiến tự chọn” hơn ở Trung Đông.

Đến một lúc nào đó, Mỹ sẽ có một quy định kiểm soát súng liên bang. Khi có thêm nhiều nghị sĩ nhận ra mạng sống của chính họ cũng đang gặp nguy hiểm – mà đáng buồn là đúng là như vậy – cuối cùng chúng ta sẽ được thấy hành động ở tầm quốc gia. Trong thập niên này đã có hai nghị sĩ bị bắn (Gabrielle Giffords năm 2011 và Steve Scalise năm nay). Nhưng trong lúc này các nghị sĩ sẽ vẫn bị mắc kẹt trong làn đạn chính trị của những tay súng điên và các nhà vận động hành lang ủng hộ súng. Điều này đáng sợ, nhưng đáng buồn là có thật.

Trong nước Mỹ của Trump, bạo lực súng đạn và bất ổn đang được tiếp thêm lửa mỗi ngày. Một giải pháp có quy mô quốc gia, được thực hiện nhanh chóng, sẽ là lý tưởng. Nhưng cho đến khi điều đó xảy ra thì chúng ta nên khuyến khích thêm nhiều tiểu bang nữa tự lựa chọn lương tri súng đạn cho riêng mình.

Jeffrey D. Sachs

Nguyễn Huy Hoàng dịch

Jeffrey D. Sachs, giáo sư về Phát triển Bền vững và giáo sư về Chính sách và Quản lý Y tế, là giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững tại Đại học Columbia và giám đốc Mạng lưới Giải pháp Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc. Ông là tác giả của các cuốn sách The End of Poverty, Common Wealth, The Age of Sustainable Development, và gần đây nhất là Building the New American Economy. (Theo Project Syndicate).

The Disunited States of American Gun Control

By Jeffrey D. Sachs

Project Syndicate

October 06-2017.

America today doesn’t just have red (conservative) states and blue (progressive) states, but de facto red countries and blue countries: regions with distinct cultures, heroes, politics, dialects, economies, and ideas of freedom. The recent massacre in Las Vegas suggests that it's time to let them go their separate ways.

LONDON – The Las Vegas massacre and its aftermat  are pure Americana. A deranged person lugs nearly two dozen high-tech assault weapons to a 32nd-floor hotel room to spray death upon concertgoers in a mass murder and suicide. In response, the culture wars flare anew, with gun-control advocates in pitched battle against gun enthusiasts. Yet there is consensus on one deep truth: nothing much will change. After a week of televised, heart-wrenching funerals, American life will go on until the next massacre.

Mass violence is deeply rooted in American culture. America’s European settlers committed a two-century-long genocide against the native inhabitants, and established a slave economy so deeply entrenched that only a devastating civil war ended it. In almost all other countries, even Czarist Russia, slavery and serfdom were ended by decree or legislation, without a four-year bloodletting. When it was over, America established and enforced a century-long system of apartheid.1

To this day, America’s homicide and imprisonment rates are several times higher than Europe’s. Several large mass shootings occur each year – in a country that is also waging several seemingly endless wars overseas. America is, in short, a country with a past history and current stark reality of racism, ethnic chauvinism, and resort to mass violence.

The Las Vegas shootings make clear once more the need to ban assault weapons. When America had such a ban, from September 1994-September 2004, it helped to limit mass shootings; yet Congress failed to renew the ban, owing to intense lobbying from gun enthusiasts. Nor is the ban about to be reinstated any time soon at the federal level. A prohibition against “bump stocks,” the device used by the Las Vegas killer to enable his semi-automatic rifles to fire like fully automatic weapons, appears possible; but there will be little more federal action than that.

When Australia banned assault weapons in 1996, mass shootings stopped abruptly. America’s gun lovers reject such evidence, and mass shootings like the one in Las Vegas serve only to reinforce their belief that firearms are their only true protection in a dangerous world. According to compelling recent survey data, the attachment to guns is especially intense among less-educated white Republican men residing mainly in rural and suburban areas in the South and Midwest – the same demographic that forms the core of support for President Donald Trump.1

Despite the deep ideological divisions in the country, there is a glimmer of hope. Under the US Constitution, states have the authority to ban assault weapons and regulate firearms (though not to ban handguns and rifles outright, given the Supreme Court’s interpretation of the Second Amendment’s “right to bear arms”). My own state, New York, already bans assault weapons, as do a handful of other states. Rather than fighting another ill-fated battle in Washington, it is more promising to encourage many more states to exercise their prerogatives.

States that do will have lower rates of mass shootings, more secure citizens, and more vibrant economies. Las Vegas will suffer not only from the trauma of the recent massacre, but also from a diversion of tourism and conferences, at least until Nevada cracks down on assault weapons and can guarantee visitors’ safety.

America today doesn’t just have red (conservative) states and blue (progressive) states, but de facto red countries and blue countries, that is, distinct regions with distinct cultures, heroes, politics, dialects, economies, and ideas of freedom. In New York City, freedom means not having to fear that the thousands of strangers sharing the city’s sidewalks and parks with you on any given day are carrying deadly weapons. In Texas or Las Vegas, freedom is the comfort of carrying your trusty firearms anywhere you like.

It’s time to let red states and blue states go their own way. We don’t need to fight another civil war to agree on an amicable and limited move to much looser linkages across the states. In this, the conservatives have it right: Let’s reduce the power of the federal government and turn more revenues and regulations back to the states, subject to the constitutional limits on the division of powers and fundamental rights. That way, each side of the culture wars can move closer to its preferred outcomes without impeding the other side from doing the same.

My own state would thrive in such a looser federation, using its increased margin of maneuver to tighten its own regulations and to scale up its social services with the savings in taxes now paid to the federal government. And the weaker federal government would mean fewer US “wars of choice” in the Middle East.

At some point, the US will end up with federal gun control legislation. When more Congressmen come to realize that their own lives are on the line – which, sadly, they are – we will finally see national action. Two members of Congress have already been shot this decade (Gabrielle Giffords in 2011 and Steve Scalise earlier this year). For now, however, members of Congress will remain caught in the political crossfire of mad gunmen and pro-gun lobbyists. This is terrifying, but sadly the case.

In Trump’s America, gun violence and instability are being stoked daily. A rapidly implemented, national-scale solution would be ideal. But until that happens, more US states should be encouraged to choose gun sanity for themselves.

Jeffrey D. Sachs

Jeffrey D. Sachs, Professor of Sustainable Development and Professor of Health Policy and Management at Columbia University, is Director of Columbia’s Center for Sustainable Development and of the UN Sustainable Development Solutions Network. His books include The End of Poverty, Common Wealth, The Age of Sustainable Development, and, most recently, Building the New American Economy. (From Project Syndicate).

*  *  *

Xem bài liên hệ cùng đề tài nầy: click vào đây

Xem bài trang Kiến thức, tài liệu: click vào đây

More in English topic: please click here

Trở về trang chính: http://www.nuiansongtra.net